Familie: Ranunculacaea
- Duits : Schwarzkümmel
- Engels : fennel flower of nutmeg flower, black seed. Love in a Mist
- Nederlands: kalonji of nootmuskaatbloem, zwarte kummel, Narduszaad
- Turks: Corek otu yagi
- Arabisch: habba sawda, gezegend zaad
- Frans: quatre épice, toute épice
- Indiaas: Kalo Jeera, Kalonji, Kalanji
- Grieks: Melanthion
Nigella sativa (links afgebeeld- witte bloem) is een een- jarige wit tot lichtblauw bloeiende plant en is familie van Juffertje in het Groen (Nigella damascena, rechts afgebeeld- blauwe blowm).
De plant wordt 20 tot 50 cm hoog en produceert zaadbollen, waarbij de witte zaden zwart kleuren als de zaadbollen openbarsten en de zaden in aanraking komen met het zonlicht.
Geschiedenis
De plant is inheems in Syrië en omgeving Middellandse Zee en al minimaal 3000 jaar bekend in het Midden Oosten.
Het zaad is gevonden in graftombes van belangrijke historische figuren in Egypte, onder andere in het graf van Toetanchamon (12e eeuw voor Christus), waar de uit de zaden gewonnen olie de naam Farao-olie genoot.
In Azië en het Midden-Oosten kent de toepassing van Nigella sativa een lange geschiedenis; het wordt ingezet ter ondersteuning van de gezondheid. Het zaad heeft een sterke bittere en aromatische smaak en wordt in Arabische landen gebruikt om gerechten op smaak te brengen, onder andere als vervanging voor peper.
Volksgeneeswijze
Omdat 60 % van de bevolking in de regio Noord-Afrika/Midden Oosten en India te arm is om gebruik te maken van de allopathische geneeswijze of er geen toegang toe heeft (volgens de WHO) is de kruidengeneeskunde bij hen nog steeds in zwang.
Traditioneel wordt Nigella sativa ingezet bij ademhalingsproblemen, spijsverteringsklachten, chronische hoofdpijn en rugpijn, diabetes, verlamming, ontstekingen en infecties en uitwendig bij neuszweren, eczeem, blaren, bijbalontsteking en pijnlijke gewrichten.
Enkele voorbeelden
- Azië: Indien menstruatieproblemen gepaard gaan met slapeloosheid en gewrichtspijn worden Syrische wijnruitzaden, zwarte peper, Nigella sativa en koolzaadolie verwerkt tot zalf, op reumatische gewrichten aangebracht.
- Marokko: Herbalisten in Marokko waarschuwen voor vergiftiging door gebruik bij te grote hoeveelheden. Toch worden de zaden gebruikt bij tandpijn en hoofdpijn. Om de smaak te verbeteren kan aan de zaden honing toegevoegd worden. Het kruid is al 2000 jaar bekend in Marokko.
- In de Ayurveda wordt Nigella sativa gedurende 2-3 maanden ingenomen in poedervorm om de vertering te verbeteren. Omdat het Vata balanceert helpt het bij neurologische problemen zoals verlamming, halfzijdige verlamming en neuropathie. Het verhelpt slechte adem, slechte reuk, bevordert de menstruatie, helpt bij amennorhoe (uitblijven menstruatie), bij spastische darm en diarree. Ontgift lever en nieren, werkt tegen wormen, is ontstekingsremmend en pijnstillend en helpt bij PCOS (polycysteus ovarium syndroom).
- Poeder bij buikvet: theelepeltje poeder met theelepeltje honing innemen met water, gedurende 2 á drie maanden.
- Ter bevordering van haargroei wordt het poeder vermengd met wortelsap op de hoofdhuid aangebracht. Inwendig gebruik helpt het haaruitval verminderen.
- India: Bij ernstige verstopping van de neus worden gelijke delen kaneel, zwarte peper, kardamom en Nigella sativa zaden vermengd en worden opgesnoven om niezen op te wekken.In India worden de zaden gebruikt als stimulans, diaphoreticum (wekt zweten op) en emmenagogum (om menstruatie op te wekken), om de borstvoeding te bevorderen, om bijwerkingen van een purgerend en tonifiërend medicijn te verminderen, als carminativum (windverdrijvend ) bij darmklachten en spijsverteringsproblemen en als specerij. De zaden worden in de linnenkast gelegd om insecten te weren.
- In Egypte gebruikt men het zaad in cakes, yoghurt, sauzen, salades en in brood.
- Na bevalling wordt het kruid aan de moeder gegeven om aan te sterken, van de tweede tot en met de 10e dag in de vorm van een thee. Daarvan wordt 15 ml ingenomen op lege maag om postpartale infectie te voorkomen.
- Pasta van het poeder zou bij aanbrengen op de geslachtsdelen erectieproblemen moeten verhelpen.
Dioscorides wordt beschouwd als een pionier in de kruidengeneeskunde en de kennis die hij verzameld heeft in het boek de Materia Medica dat 1500 jaar lang als leidraad is gebruikt, tot ver in de 17e eeuw. Een van de 4700 planten die hij beschreef was Nigella sativa.
De profeet Mohammed zou gezegd hebben: in dit zwart zaad zit een genezing voor elke ziekte behalve de dood.
Het zaad wordt beschreven in het oude testament (Isaiah 28:25-27).
Teelt
Zaaien in het voorjaar als de bodem opgewarmd is.
Oogst van de zaden gebeurt in augustus/september.
De zaden worden het best bewaard op een droge koele plaats.
Gebruikte delen van de plant: zaad, olie van het zaad.
Inhoudsstoffen van de olie die door persing uit de zaden gewonnen wordt
- Alkaloïden; Nigelline, sterk verlammend.
- Saponine: Melanthine; een van de meest giftige saponines
- Etherische olie: Thymoquinone (nigellone, thymoquinone (TQ), thymohydroquinone, dithymoquinone, thymol, carvacrol, α and β-pinene, d-limonene, d-citronellol, p-cymene, carvacrol, t-anethole, 4-terpineol and longifolene)
- Vitaminen B1, 2, 3, 6 en 11
- Calcium, ijzer, natrium, fosfor, zink en koper
- Caroteen, dat in de lever omgezet wordt naar vit A.
- Onverzadigde vetzuren, o.a. omega 6, omega 3
- Tanninen
In kruidenboeken heb ik weinig kunnen vinden over Nigella sativa, vandaar de speurtocht naar informatie op internet.
Wetenschappelijke westerse onderzoeksresultaten (zie bronnen)
Aan de plant zijn 6 geneeskrachtige patenten toegeschreven door de FDA ( U.S. Food and Drugs Administration) voor toepassing bij:
Diabetes- Remming van groei bij kankercellen
- Verbetering van het immuunsysteem
- Virale infecties
- Psoriasis
- Astma
- Levensmiddelenallergie
In vitro heeft Nigella sativa een remmende werking op de multiresistente Staphylococcus A (MRSA), bij een onderzoek in Bangladesh bleek Nigella sativa in een vergelijkend onderzoek met 5 antibiotica beter te werken tegen de E-Colibacterie en Cholerabacterie.
Onderzoek wordt gedaan naar de effecten van Nigella sativa bij SARS-Cov 2; dit kruid lijkt te helpen bij het verminderen van ongewenste afweerreacties op het virus wegens zijn anti-inflammatoire werking op de luchtwegen.
In het boek Geneeskrachtige planten en Kruiden ( Dr Ute Künkele) wordt de plant geadviseerd bij nier-, gal-, en blaasproblemen en ingewandswormen.
Homeopatisch is het een middel tegen maagproblemen, geelzucht en leverziekten.
Thymoquinone, het voornaamste bestanddeel van Nigella sativa zou genezend en tumor remmend werken bij behandeling van baarmoeder-, prostaat-, darm-, huid-, long-, lever-, en alvleesklierkanker.
Volgens een Saoedi-Arabisch onderzoek in 2010 vermindert thymoquinone de insulineresistentie bij diabetespatiënten.
Onderzoeken van Oosterse wetenschappers
Nigella sativa wordt van oudsher vooral rond de Middellandse zee en het Midden- en Verre oosten gebruikt.
De meeste wetenschappelijke onderzoeken die ik vond zijn van wetenschappers uit deze gebieden (meer dan 400, waarvan een aantal in de bronnen).
- Helpt bij opiumverslavingen de afkickverschijnselen te verlichten
- Helpt bij infecties met MRSA
- Vermindert ademhalingsproblemen bij slachtoffers van chemische oorlogvoering met mosterdgas
- Vermindert reumatische klachten en tempert ontstekingsprocessen
- Helpt de botopbouw na menopauze
- Vermindert allergische rhinitis en astma
- Verbetert de kwaliteit van sperma
- In poedervorm bestrijdt het Helicobacter Pylori
- In combinatie met visolie helpt Nigella sativa vitiligo verminderen
- Helpt bij atopisch eczeem
- Pijnstillend bij mastalgia (pijnlijke borsten)
- Vermindert epileptische aanvallen bij kinderen
- Verbetert stemming, cognitie en spanning bij kinderen van 14-17 jaar
- Verbetert de mentale activiteiten bij ouderen
- Helpt bij gewichtsverlies, met name de vermindering van buikvet, in combinatie met dieet.
- Verlaagt de bloeddruk
- Verbetert de bloedsuikerspiegel bij diabetes 2.
- Verlaagt LDL, verhoogt HDL bij cholesterolproblemen
Inname
Bij inname van olie bij voorkeur op nuchtere maag
- 1 theelepeltje voor volwassenen,
- bij kinderen vanaf drie jaar 1 maal per dag een half theelepeltje vermengd met vruchtensap.
- Bij reuma en eczeem mag de olie op de huid ter plekke opgebracht worden.
De olie mag in combinatie met multivitaminen en homeopathische middelen gebruikt worden.
Contra-indicatie
- Medicijngebruik bij diabetes en hoge bloeddruk
- Zwangerschap (kan contracties veroorzaken, ook bij gevorderde zwangerschap)
- Vrouwen met hevig bloedverlies tijdens menstruatie en vrouwen met een korte cyclus.
- Medicijngebruik algemeen: eerst overleggen met de arts.
- Sporadisch treedt bij huidcontact een allergische reactie op, raadzaam is de olie eerst aan te brengen op de binnenkant van de elleboog.
- Ayurvedisch: voorzichtig bij mensen met veel pitta kwaliteiten
- Kan zuurbranden van de maag verergeren (teveel Pitta)
- Bij teveel Pitta en migraine moet het poeder indien toch gewenst vermengd worden met Ghee (koelt)
- Het zaad rauw ingenomen verhoogt de kans op bijwerkingen. Dus koken, aftreksel maken, roosteren, bakken of persen schijnt gebruikelijk te zijn. Dit heb ik niet kunnen vinden in de onderzoeken.
Het autonome zenuwstelsel
De meeste onderzoeken hebben zich gericht op de inhoudsstof thymoquinone.
De olie bevat ook alkaloïden, die volgens Geert Verhelst werken op het autonome zenuwstelsel, waarbij ze zowel de orthosympathicus als parasympathicus kunnen stimuleren, afhankelijk van de dosis.
Ze kunnen de hersen-bloed barrière doorbreken.
Opium is een voorbeeld van een alkaloïde.
Het autonome zenuwstelsel, dat buiten onze wil om werkt, bepaalt onder andere het ritme van hartslag, de bloeddruk, ademhaling, lichaamstemperatuur en de spijsvertering.
Daarbij zorgt de orthosympathicus dat het lichaam in een staat van paraatheid gebracht wordt, zodat je prestaties kunt leveren, sporten, werken, kortom, in actie bent.
De parasympathicus zorgt voor het optimaliseren van de spijsvertering en hoort bij rust, herstel, bevoorrading van de spieren en cellen, zodat er opnieuw een prestatie geleverd kan worden.
De parasympathicus werkt tegengesteld aan de orthosympathicus, ze zijn elkaars antagonisten.
Ze werken omgekeerd evenredig; als de sympathicus actief is werkt de parasympathicus minder.
Als de parasympathicus harder werkt is de sympathicus in rust.
De Nervus Vagus, de 10e hersenzenuw, innerveert de spijsvertering. Een tak van de N. Vagus loopt in de tong. Bitterstoffen in kruiden prikkelen deze zenuw waardoor de parasympathicus wordt geactiveerd.
Beide systemen zijn noodzakelijk om het lichaam in goede conditie te houden. Vaak overheerst de werking van de orthosympathicus in onze wereld, ten koste van herstel, rust en slaap.
Hoe de alkaloïden het autonome zenuwstelsel activeren heb ik niet terug kunnen vinden.
In onderstaande afbeelding een weergave van werking van de ortho- en parasympathicus.
Nigella sativa bevat ook saponinen in de vorm van Melanthine, dat de doorlaatbaarheid van de bloedvaten vergroot, als anticoagulantia werkt (anti bloedstolling) en daarmee de doorbloeding bevordert.
Verder maken saponinen de celwanden doorlaatbaar, zodat gifstoffen beter uitgescheiden en voedingsstoffen beter toegelaten worden tot de cel.
De tannine in Nigella sativa laat eiwitten neerslaan en heeft een beschermende werking op de slijmvliezen, waardoor ontstoken slijmvliezen beter herstellen. Op de huid aangebracht bevorderen tanninen de wondgenezing.
Het systeem van Reckeweg; de leer van de lichaamsvloeistoffen
Nigella sativa is breed inzetbaar en werkt op alle niveaus volgens het systeem van Reckeweg, een manier waarop klachten worden ingedeeld naar voortschrijding en ernst van de ziekte.
👉 Lees hier meer over Het systeem van Reckeweg
Conclusie
Nigella sativa wordt van oudsher gezien als panacee, een geneeskrachtig kruid dat bovendien levensverlengend zou werken. Het eeuwenlange gebruik en de bekendheid als volksgeneesmiddel laat dat eigenlijk al zien.
Onderzoeksresultaten bevestigen de waardevolle eigenschappen van dit kruid.
Dat Nigella sativa zelfs ingezet kan worden bij slachtoffers van mosterdgas en na stralingsschade maakt het in mijn ogen nog waardevoller!
Ik hoop dat we binnen de gezondheidszorg veel meer erkenning krijgen voor dit bijzondere kruid.
Bronnen
- Domestication of plants in the Old World (3 ed.). Oxford University Press. 2000. p. 206. ISBN 0-19-850356-3.
- Abdullah O Bamosa, Huda Kaatabi, Fatma M Lebdaa, Abdul-Muhssen Al Elq, Ali Al-Sultanb. Effect of Nigella sativa seeds on the glycemic control of patients with type 2 diabetes mellitus. Indian J Physiol Pharmacol. 2010 Oct-Dec;54(4):344-54. PMID: 21675032
- Eyad M Salem, Talay Yar, Abdullah O Bamosa, Abdulaziz Al-Quorain, Mohamed I Yasawy, Raed M Alsulaiman, Muhammad A Randhawa. Comparative study of Nigella Sativa and triple therapy in eradication of Helicobacter Pylori in patients with non-ulcer dyspepsia. Saudi J Gastroenterol. 2010 Jul-Sep;16(3):207-14. PMID: 20616418
- Javad Akhondian, Ali Parsa, Hassan Rakhshande. The effect of Nigella sativa L. (black cumin seed) on intractable pediatric seizures. Med Sci Monit. 2007 Dec;13(12):CR555-9. PMID: 18049435
- Farshad Roghani Dehkordi, Amir Farhad Kamkhah. Antihypertensive effect of Nigella sativa seed extract in patients with mild hypertension. Braz J Med Biol Res. 2006 Apr;39(4):421-9. Epub 2006 Apr 3. PMID: 18705755
- Rana Keyhanmanesh, Mohammad Hossein Boskabady, Mohammad Javad Eslamizadeh, Saeed Khamneh, Mohammad Ali Ebrahimi. The effect of thymoquinone, the main constituent of Nigella sativa on tracheal responsiveness and white blood cell count in lung lavage of sensitized guinea pigs. J Ethnopharmacol. 2009 Oct 29;126(1):102-7. Epub 2009 Aug 8. PMID: 19711253
- M H Boskabady, N Mohsenpoor, L Takaloo . Antiasthmatic effect of Nigella sativa in airways of asthmatic patients. Phytomedicine. 2010 Feb 8. Epub 2010 Feb 8. PMID: 20149611
- M Dirjomuljono, I Kristyono, R R Tjandrawinata, D Nofiarny. Symptomatic treatment of acute tonsillo-pharyngitis patients with a combination of Nigella sativa and Phyllanthus niruri extract. Int J Clin Pharmacol Ther. 2008 Jun;46(6):295-306. PMID: 18541126
- Mohammad H Boskabady, Javad Farhadi. The possible prophylactic effect of Nigella sativa seed aqueous extract on respiratory symptoms and pulmonary function tests on chemical war victims: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Altern Complement Med. 2008 Nov;14(9):1137-44. PMID: 18991514
- Elsayed I Salim, Shoji Fukushima. Chemopreventive potential of volatile oil from black cumin (Nigella sativa L.) seeds against rat colon carcinogenesis. Nutr Cancer. 2003;45(2):195-202. PMID: 12881014
- Elsayed I Salim, Shoji Fukushima . Chemopreventive potential of volatile oil from black cumin (Nigella sativa L.) seeds against rat colon carcinogenesis. Nutr Cancer. 2003;45(2):195-202. PMID: 12881014
- Abdul Hannan, Sidrah Saleem, Saadia Chaudhary, Muhammad Barkaat, Muhammad Usman Arshad. Anti bacterial activity of Nigella sativa against clinical isolates of methicillin resistant Staphylococcus aureus. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2008 Jul-Sep;20(3):72-4. PMID: 19610522
- Sibghatullah Sangi, Shahida P Ahmed, Muhammad Aslam Channa, Muhammad Ashfaq, Shah Murad Mastoi . A new and novel treatment of opioid dependence: Nigella sativa 500 mg. J Ayub Med Coll Abbottabad. 2008 Apr-Jun;20(2):118-24. PMID: 19385474