In het voorjaar verschijnen de eerste madeliefjes (Bellis perennis), als kleine witte zonnetjes tussen het gras. Ze ogen teder en eenvoudig, maar in deze plant schuilt een verrassende kracht. Madeliefjes zijn veelzijdig: je kunt ze verwerken in salades, de gesloten bloemknoppen inmaken als ‘kappertjes’, en als tinctuur hebben ze een mild bittere werking die de spijsvertering ondersteunt. Het is een zachte plant die ook geschikt is voor kinderen.
Naast culinaire en inwendige toepassingen wordt van madeliefjes ook een oliemaceraat gemaakt, dat traditioneel wordt ingezet bij kneuzingen, blauwe plekken en gevoelige huid. De werking wordt vaak vergeleken met die van arnica (Arnica montana) en smeerwortel (Symphytum officinale). Hoewel er weinig wetenschappelijk onderzoek beschikbaar is dat dit traditionele gebruik onderbouwt, geldt hier: wat al generaties lang wordt toegepast, heeft meestal zijn waarde bewezen. Als het geen effect zou hebben, was het al lang in de vergetelheid geraakt.
In deze blogpost lees je hoe je een verzachtende en herstellende kruidenzalf maakt op basis van madeliefjesolie, aangevuld met twee krachtige bondgenoten: tamanu-olie en helichryse. Samen vormen ze een zalfje voor kleine kwaaltjes, kneuzingen en vermoeide huid – zacht, krachtig en natuurlijk.
✨ Waarom deze ingrediënten?
Madeliefje (Bellis perennis)
Een klassieker uit de herboristenpraktijk. Madeliefjesolie werkt verzachtend, regenererend en ontstekingsremmend. Het is een prachtig basisextract bij gevoelige huid, blauwe plekken en ruwe plekjes. Samen met goudsbloem en sint janskruid is dit een uitstekende basiszalf voor kleine ongelukjes.
Tamanu-olie (Calophyllum inophyllum)
Tamanu-olie is een donkergroene, aromatische olie die wordt geperst uit de noten van de tamanu-boom (Calophyllum inophyllum). Ze staat bekend om haar krachtige huidherstellende eigenschappen: ze stimuleert de regeneratie van weefsel, verzacht pijnlijke blauwe plekken, werkt antibacterieel en is bijzonder geschikt bij littekens, eczeem en een geïrriteerde huid. Omdat tamanu-olie gevoelig is voor verhitting en haar werkzame stoffen kan verliezen bij hoge temperaturen, voegen we haar pas toe nadat de bijenwas is gesmolten en het mengsel iets is afgekoeld.
Helichryse (Helichrysum italicum)
Deze etherische olie staat bekend als de beste natuurlijke bondgenoot bij blauwe plekken en onderhuidse bloedingen. Ze werkt sterk ontstekingsremmend en stimuleert celvernieuwing – een kostbare, maar o zo krachtige toevoeging.
Formule madeliefjeszalf
Gebruik een weegschaaltje dat op 0.01 gram nauwkeurig kan wegen.
Je basisolie naar keuze gebruiken om een oliemaceraat te maken. Sesamolie of olijfolie zijn bijzonder geschikt voor dit doel. Minder was kan ook voor een zachter resultaat. Wil je een hardere zalf? Dan kun je de hoeveelheid was verhogen.
✨ Bereiding
- Maak alle werkmaterialen en de zalfpot goed schoon en desinfecteer met 70% ethanol.
- Verwarm fase A (madeliefjes-, goudsbloem- en sint-janskruidolie samen met de bijenwas) au bain-marie tot de was volledig gesmolten is.
- Haal van de hitte bron en laat het mengsel afkoelen tot handwarm (ongeveer 35–40 °C).
- Roer nu fase B (tamanu-olie, vitamine E en etherische oliën) erdoor en meng alles goed.
- Giet in een schoon en gedesinfecteerd glazen potje en laat opstijven zonder deksel.
- Sluit na afkoeling en bewaar op een koele, donkere plek.
💡 Gebruikstips
- Breng de zalf 1–2 keer per dag aan op de huid.
- Ideaal bij blauwe plekken, kneuzingen, littekens, droge of geïrriteerde plekjes.
- Niet gebruiken op open wonden.
- Let op: door de sint-janskruidolie kan de huid gevoeliger zijn voor zonlicht.
🌸 Tot slot
Deze zalf is een eerbetoon aan de veerkracht van wilde kruiden.
Het biedt een zachte aanraking voor je huid, maar met een krachtige botanische werking.
Wil je zelf madeliefjesolie maken?
Pluk dan op een zonnige dag en laat de bloemen kort verleppen, zodat het meeste vocht verdampt.
Vul een glazen pot voor ongeveer 2/3 met de bloemen en overgiet ze met een olie naar keuze.
Verwarm de pot au bain-marie gedurende 48 uur, met een maximale temperatuur van 50°C, zodat de olie de vetoplosbare stoffen van de bloemen opneemt.
Als je meer wil weten over de verschillende verwarmingsmethoden van oliemaceraten kun je dat lezen in een blog die ik eerder had geschreven:
Verwarmingsmethoden voor oliemaceraten en warme glycerieten
Laat me weten hoe het recept je bevalt als je het uitprobeert.
Ik hoor graag van je! 🌿
Eleonora van Nieuwenhoven
Eleoflora: Opleiding Herborist & Fytotherapie
Over de auteur
Eleonora is meesterherborist, fytotherapeut en docent bij de Eleoflora Opleiding Herborist & Fytotherapie.
Ze is tevens secretaris en vicevoorzitter van het Herboristengilde en coördinator/auteur van De Herborist, het vakblad van het Herboristengilde.
Eleonora deelt haar expertise graag met haar studenten en collega’s, en haar werk in het Herboristengilde draagt bij aan het bevorderen van het vakgebied.
Haar holistische benadering van gezondheid en welzijn maakt haar een waardevolle bron van inspiratie en kennis voor iedereen die geïnteresseerd is in fytotherapie en kruidenkunde.